2I/Borisov-en iturria ikusi

{{Astronomia infotaula}}
'''2I/Borisov''' gizakiak atzemandako bigarren [[izarrarteko gorputz]]a da.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=JPL Small-Body Database Browser|data=2019-09-11|url=https://web.archive.org/web/20190911214031/https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2019Q4|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-11-24}}</ref><ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=MPEC 2019-R106 : COMET C/2019 Q4 (Borisov)|url=https://minorplanetcenter.net/mpec/K19/K19RA6.html|aldizkaria=minorplanetcenter.net|sartze-data=2019-11-24}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Piotr|abizena=Guzik|izenburua=Initial characterization of interstellar comet 2I/Borisov|abizena2=Drahus|abizena3=Rusek|abizena4=Waniak|abizena5=Cannizzaro|abizena6=Pastor-Marazuela|izena2=Michał|izena3=Krzysztof|izena4=Wacław|izena5=Giacomo|izena6=Inés|data=2019-10-14|url=http://arxiv.org/abs/1909.05851|aldizkaria=Nature Astronomy|issn=2397-3366|doi=10.1038/s41550-019-0931-8|sartze-data=2019-11-24}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Dennis|abizena=Overbye|izenburua=The Maybe Comet From Another Star|hizkuntza=en-US|data=2019-09-12|url=https://www.nytimes.com/2019/09/12/science/comet-interstellar-oumuamua.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2019-11-24}}</ref> Azken hipotesien arabera, [[izarrarteko kometa]] bat da eta ≈3-ko [[eszentrikotasun]] orbitala eduki zuen [[Eguzkia|Eguzkitik]] hurbil igarotzean. Bere [[Abiadura|abiadura hiperbolikoa]] (<math>v_\infty</math>) ≈30 km/s-koa izateak izarrarteko gorputz bat dela frogatutzat uzten du, 3km/s-ko abiadura baino handiagoa duten gorputzak ezin baitira perturbazioen bidez azaldu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ATel #13100: Interstellar Comet gb00234|data=2019-09-12|url=https://web.archive.org/web/20190912164340/http://www.astronomerstelegram.org/?read=13100|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-11-24}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Yahoo! Groups|hizkuntza=en-US|url=https://groups.yahoo.com/|aldizkaria=groups.yahoo.com|sartze-data=2019-11-24}}</ref> Gorputza 2019ko abenduan pasako da [[Eguzki-sistema]]ko [[ekliptika]]tik eta urte bereko abenduaren 8an hurbilduko da gehien Eguzkira, zehazki, harengandik 2 UA-ra kokatuko baita, une hori izango da egokiena hari buruzko azterketak egiteko.

== Behaketak ==

=== Aurkikuntza ===
Gorputza 2019ko abuztuaren 30ean aurkitu zen [[MARGO Behatokia|MARGO]] behatokian ([[Nauchnyy]], [[Krimeako Errepublika|Krimea]]), Gennady Borisov [[Zerrenda:Astronomo ospetsuak|astronomo]] afizionatuari esker, 0.65 m-ko teleskopio bat baliatu zuen horretarako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Another Interstellar Visitor Is Headed Our Way|hizkuntza=en-US|data=2019-09-11|url=https://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/possible-interstellar-comet-headed-our-way/|aldizkaria=Sky & Telescope|sartze-data=2019-11-24}}</ref> Aurkitu zen unean Eguzkitik 3 UA-ra kokatzen zen, [[Lurra|Lurretik]] 3,7 UA-ra eta 38º-ko eguzki-elongazioa zuen. Eguzkitik hurbilen egongo den eguna ([[Periastroaren argumentua|perihelioa]]) 2019ko abenduaren 8a izango da.

Borisovek bere aurkikuntza era honetan deskribatu zuen:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Крымский астроном заявил, что открытая им комета изменит название|hizkuntza=ru|data=20190916T1252+0300|url=https://ria.ru/20190916/1558728005.html|aldizkaria=РИА Новости|sartze-data=2019-11-24}}</ref>
{{Aipua|Abuztuaren 29an behatu nuen, baina GMT orduan jada abuztuaren 30a zen. Markoan mugitzen ziharduen objektu bat ikusi nuen, baina bere mugimendua asteroide nagusienenarekin alderatuz gero, apur bat desberdina zen. Bere koordenatuak neurtu eta Planeta Txikien Zentroaren datu-basekoekin alderatu nituen. Gorputz berri bat zela jakin nuen. Gero, Lurretik hurbil dauden objektuei egiten zaien sailkapena egin nuen, hainbat parametro kontuan hartuta egiten da, eta %100-ekoa zela atera zen, hau da, arriskutsua. Halako kasuetan mundu mailako webgunean argitaratu behar ditut parametroak berehalakoan, bere izate arriskutsua ziurtatzeko eta hala, gorputz lauso bat zela eta asteroidea ez, kometa zela idatzi nuen.|Gennady Borisov}}
Borisoven aurkikuntza [[Clyde Tombaugh]]enarekin alderatu izan da, azken honek [[Pluton (planeta nanoa)|Pluton]] aurkitu zuen. Tombaugh, Borisov bezalaxe, astronomo afizionatu bat zen, bere teleskopioak eraikitzen zituena, nahiz eta Plutonen aurkikuntza [[Lowell Behatokia|Lowell Behatokiko]] astrograma baliatuz egin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Готовы открывать кометы бесплатно, лишь бы имя осталось». Российский астроном Геннадий Борисов о первой в истории человечества межзвёздной комете|hizkuntza=ru|data=20190913T1251+0300Z|url=https://www.fontanka.ru/2019/09/13/052/|aldizkaria=www.fontanka.ru|sartze-data=2019-11-24}}</ref>

=== 2019–2020 ===
[[Fitxategi:Comet-2IBorisov-HubbleST-20191016 (cropped).png|thumb|2I/Borisov kometa, Hubblek 2019ko urriaren 16an behatua. |257x257px]]
Kometa bat-batean eta ezustean desintegratzen ez bada, [[2020]]ko irailera arte ikusgai izango dugu.<ref name=":9" /> 2I/Boisov Eguzki-sistemara sartzen zegoela aurkitu izanak, haren behaketa errazten du. ʻOumuamua argizagiarekin ez genuen zorte bera izan, Eguzki-sistematik irteten zegoela aurkitu baitzen eta hortaz, laurogei egunetan zehar baino ezin izan genuen behatu. Izarrarteko gorputza [[euskaldun]]on artean eta mundu zabalean ohikoak diren [[Eguberriak|Gabon jaien]] inguruan iritsiko denez periheliora eta gainera, erosotasunez beha daitekeenez, zenbait zientzialarik "Gabonetako kometa" izena eman diote.<ref>{{Erreferentzia|izena=Dennis|abizena=Overbye|izenburua=An Interstellar Comet, in Time for the Holidays|hizkuntza=en-US|data=2019-10-01|url=https://www.nytimes.com/2019/10/01/science/interstellar-comet-astronomy-borisov.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2019-11-29}}</ref> [[Hubble espazio teleskopioa]] baliatu zuten lehen behaketak urriaren 12an hasi ziren, kometa Eguzkiarengandik nahikoa alboratu zenean, bestela [[teleskopio]]arentzako kaltegarria izan zitekeelako.<ref>''[http://www.stsci.edu/ftp/observing/weekly_timeline/timeline_10_07_19 HST Weekly Observing Timeline]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}'', Space Telescope Science Institute, 2019ko urriaren 7, 2019ko urriaren 8an berreskuratua.</ref> Hubble teleskopioa espazioan kokatuta dagoenez, [[Behatoki astronomiko|Lurreko teleskopioek]] baino hobeto bereiz dezake 2I/Borisov-en nukleoko [[argi kurba]] birakaria, komak eragindako nahasteak ekiditeko gai delako. Honek, kometaren tamainaren eta itxuraren inguruko zehaztapenak eskuratzea erraztu zuen. Lehen behaketa hauek beranduago egingo liratekeen beste batzuei oinarri sendoa ipini diete, kometari buruzko lehen datuak jaso eta haren espazioko ibilbidea zehaztu dute eta. Kometa desintegratuko balitz, Hubble Teleskopioa prozesu horren bilakaera behatu eta aztertzeko baliatzea aukera bat izango litzateke, aurrez beste kometa batzuekin egin den bezala.<ref>Jewitt, D.; Weaver, H. A.; Mutchler, M.; Agarwal, J.; Kim, Y.; Hui, M.-T. (2019ko irailaren 25). "[http://www.stsci.edu/hst/phase2-public/16009.pdf Proposal 16009 - Interstellar Object C/2019 Q4]" ([[PDF]]). Space Telescope Science Institute. 2019ko irailaren 27an berreskuratua.</ref><ref name=":3" />

== Izena ==
[[Kometa]]ren izen ofiziala, [[Nazioarteko Astronomia Elkartea]]k (IAU) ezarritakoa, "2I/Borisov" da, alabaina, zenbait hedabide arrunt edo espezializatu gabeek "Borisov Kometa" deitura baliatu dute [[argizagi]]a izendatzeko.<ref group="oh">Kometa hau [[Gennadiy Borisov]] astronomoak aurkitutako zortzigarrena da, hori dela eta, "Borisov Kometa" izena ez da zehatza eta beraz, ezin da erabili era formalean.</ref> [[1I/ʻOumuamua]] argizagiaren ondoren, gizakiak atzemandako bigarren izarrarteko gorputza denez, IAUk "2I" izendapena txertatu dio deituran, zeinaren "I" hizkiak "Izarrarteko" adierazten duen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=International Astronomical Union {{!}} IAU|url=https://www.iau.org/news/pressreleases/detail/iau1910/|aldizkaria=www.iau.org|sartze-data=2019-11-26}}</ref><ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=MPEC 2019-S72 : 2I/Borisov = C/2019 Q4 (Borisov)|url=https://minorplanetcenter.net/mpec/K19/K19S72.html|aldizkaria=minorplanetcenter.net|sartze-data=2019-11-26}}</ref> "Borisov" izena ordea, aurkitzailearen abizenarengandik dator, izan ere, astronomoen munduan oso errotutako ohitura da aurkitzaileen izena jartzea argizagiei. Hala ere, behin betirako izena aditzera eman aurretik, ondorengo izenak baliatu ziren:

* [[Lurra|Lurretik]] hurbil igarotzen diren objektuei egiten zaien froga burutu ostean, IAUren [[Planeta Txikien Zentroa]]k (MPC) [[Lur-Hurreko Argizagien Egiaztapen Orria]]n (NEOCP) "gb00234" bezala izendatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pseudo-MPEC for gb00234|data=2019-09-10|url=https://web.archive.org/web/20190910052200/https://projectpluto.com/neocp2/mpecs/gb00234.htm#elements|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-11-26}}</ref>
* Beranduago gauzatu ziren behaketek kometak orbita hiperboliko bat zuela argi utzi zuten eta hortaz, hamahiru egunen buruan, argizagiak C/2019 Q4 (Borisov) izena jaso zuen MPCren eskutik, 2019ko irailaren 11an.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=MPEC 2019-R106 : COMET C/2019 Q4 (Borisov)|url=https://minorplanetcenter.net/mpec/K19/K19RA6.html|aldizkaria=minorplanetcenter.net|sartze-data=2019-11-26}}</ref> Aipatu beharra dago, une horretarako jada zenbait astronomok, hala nola, Davide Farnocchia, Bill Gray, and David Tholen, aurkitu berri zen gorputza izarrartekoa zela uste zuten ziurtasun handiz.<ref name=":1" />
* 2019ko irailaren 24an IAUk adierazi zuen Gorputz Txikien Izendapenerako Lantaldeak "Borisov" izena mantendu zuela eta 2I/Borisov izena ezarriko zuela behin betirako izen jator eta ofizialtzat. Hala onartu zen gaur egun duen izena.<ref name=":0" /><ref name="#1"/>

== Ezaugarriak ==

=== Ezaugarri fisikoak ===
[[Asteroide]] itxura zuen ʻOumuamua izarrarteko argizagian ez bezala, 2I/Borisov-en nukleoa [[Koma (astronomia)|koma]] batek inguratzen du, hau da, [[hauts]] eta [[gas]]ezko hodei batek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bizarre comet from another star system just spotted|hizkuntza=en|data=2019-09-12|url=https://www.nationalgeographic.com/science/2019/09/bizarre-interstellar-comet-from-another-star-system-just-spotted/|aldizkaria=Science|sartze-data=2019-11-27}}</ref> [[Dave Jewitt]] eta [[Jane Luu]] zientzialariek, komaren tamaina behatuz, kometak, gutxi gorabehera, 2 kg/s hauts eta 60 kg/s ur galtzen dituela ondorioztatu zuten. Datu horiek oinarritzat hartuta, koma 2019ko ekainean martxan jarri zela uste dute, hau da, kometa [[Eguzkia|Eguzkitik]] 4 edo 5 UA-ra zegoenean.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Jewitt|izenburua=Initial Characterization of Interstellar Comet 2I/2019 Q4 (Borisov)|orrialdeak=L29|abizena2=Luu|izena2=Jane|data=2019-11-22|url=http://dx.doi.org/10.3847/2041-8213/ab530b|aldizkaria=The Astrophysical Journal|alea=2|zenbakia=886|issn=2041-8213|doi=10.3847/2041-8213/ab530b|sartze-data=2019-11-27}}</ref> Alabaina, argazkien artxiboa begiratuta, zientzialariek 2I/Borisov 2018ko abenduaren 13ko argazki batean azaltzen dela jakin zuten, baina ez 2018ko azaroaren 21eko zeruaren zati berdineko argazkian, hortaz, ziurrenik denbora-tarte horretan zehar aktibatu zen koma.<ref>{{Erreferentzia|izena=Piotr|abizena=Guzik|izenburua=Initial characterization of interstellar comet 2I/Borisov|abizena2=Drahus|abizena3=Rusek|abizena4=Waniak|abizena5=Cannizzaro|abizena6=Pastor-Marazuela|izena2=Michał|izena3=Krzysztof|izena4=Wacław|izena5=Giacomo|izena6=Inés|data=2019-10-14|url=http://dx.doi.org/10.1038/s41550-019-0931-8|aldizkaria=Nature Astronomy|issn=2397-3366|doi=10.1038/s41550-019-0931-8|sartze-data=2019-11-27}}</ref>

2I/Borisov kometaren nukleoa haren komak estaltzen duenez, soilik gutxi gorabeherako azterketak egin diezazkiokegu, tamainari dagokionean. Gai horri buruzko lehen azterketa [[Hawaiiko unibertsitatea|Hawaiiko Unibertsitateko]] Karen Meech-en taldeak burutu zuen; lehen hurbiltze honen errore tartea handia bazen ere, kometaren tamainaren lehen lorratza eskaini zizkigun, 2 eta 16 kilometro arteko diametroa zuela jakin baikenuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Newly Discovered Comet Is Likely Interstellar Visitor|url=https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?feature=7498|aldizkaria=NASA/JPL|sartze-data=2019-11-27}}</ref> Beranduago beste hainbat azterketa egin ziren, hala nola, Guzik-en taldearena (2 kilometro inguruko diametroa zuela esan zuten, baldin eta haren [[albedo]]a 0.04koa bazen eta haren gainazalaren %30a aktibo bazegoen),<ref>{{Erreferentzia|izena=Piotr|abizena=Guzik|izenburua=Initial characterization of interstellar comet 2I/Borisov|abizena2=Drahus|abizena3=Rusek|abizena4=Waniak|abizena5=Cannizzaro|abizena6=Pastor-Marazuela|izena2=Michał|izena3=Krzysztof|izena4=Wacław|izena5=Giacomo|izena6=Inés|data=2019-10-14|url=http://arxiv.org/abs/1909.05851|aldizkaria=Nature Astronomy|issn=2397-3366|doi=10.1038/s41550-019-0931-8|sartze-data=2019-11-27}}</ref> Siraj-en taldearena (kilometro inguruko nukleoa zuela adierazi zuten, kometen ohiko tamaina-banaketak eta [[izar]]rek kanporatutako kometek eduki ohi duten tamaina oinarritzat hartuz)<ref>{{Erreferentzia|izena=Amir|abizena=Siraj|izenburua=An Argument for a Kilometer-Scale Nucleus of C/2019 Q4|abizena2=Loeb|izena2=Abraham|data=2019-09-12|url=http://arxiv.org/abs/1909.07286|aldizkaria=arXiv:1909.07286 [astro-ph]|sartze-data=2019-11-27}}</ref> eta Fitzsimmons-en taldearena (azken hauek [[zianuro]]aren ekoizpen-tasa baliatu zuten eta kometaren gainazalaren %4a baino gehiago aktibo zegoela suposatu zuten, hala, kometak 1.4 eta 6.6 kilometro arteko diametroa zuela baieztatzeko).<ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=Alan|abizena=Fitzsimmons|izenburua=Detection of CN gas in Interstellar Object 2I/Borisov|abizena2=Hainaut|abizena3=Meech|abizena4=Jehin|abizena5=Moulane|abizena6=Opitom|abizena7=Yang|abizena8=Keane|abizena9=Kleyna|izena2=Olivier|izena3=Karen|izena4=Emmanuel|izena5=Youssef|izena6=Cyrielle|izena7=Bin|izena8=Jacqueline V.|izena9=Jan T.|data=2019-09-26|url=http://arxiv.org/abs/1909.12144|aldizkaria=arXiv:1909.12144 [astro-ph]|sartze-data=2019-11-27}}</ref> Kometa Lurretik 300 milioi kilometro ingurura (edo urrutiago) igaroko da eta hortaz, ezingo da radarra erabili argizagiaren tamaina eta itxura zuzenean zehazteko. Bada beste modu bat zehaztapen horiek jasotzeko, Lurretik begiratuta, 2I/Borisov-ek izarren bat estaliko balu, fenomeno hori baliagarria izango litzateke kometa zuzenean ikusi ahal izateko, alabaina, izar-estalpen bat aurreikusteko argizagiaren orbita zehaztasun ia osoz kalkulatu behar da aurretik eta gainera, fenomenoa behatzeko teleskopio txikien sare bat beharko litzateke.<ref>Bamberger, Daniel; Wells, Guy (2019ko urriaren 22). "The Difficulty of Predicting Stellar Occultations by Interstellar Comet 2I/Borisov". ''Research Notes of the AAS''. '''3''' (10): 159. Bibcode:2019RNAAS...3..159B. doi:10.3847/2515-5172/ab4efb. ISSN 2515-5172.</ref>

2I/Borisov-en osaerari dagokionean, dirudienez, [[Eguzki-sistema]]ko mota bereko beste argizagien antzekoa da. Izarrarteko gorputzari egin zitzaion aurretiazko [[Espektro elektromagnetiko|espektro]] [[Argi ikusgai|ikusgarriaren]] azterketen emaitzek ez zituzten desberdintasun nabarmenik [[Oorten hodeia|Oorten hodeiko]] beste gorputzenarekin alderatuz gero.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Gran Telescopio Canarias obtains the visible spectrum of C/2019 Q4 (Borisov), the first confirmed interstellar comet|hizkuntza=en|url=https://www.iac.es/en/outreach/news/gran-telescopio-canarias-obtains-visible-spectrum-c2019-q4-borisov-first-confirmed-interstellar-comet|aldizkaria=Instituto de Astrofísica de Canarias • IAC|sartze-data=2019-11-28}}</ref><ref>de León, Julia; Licandro, Javier; Serra-Ricart, Miquel; Cabrera-Lavers, Antonio; Font Serra, Joan; Scarpa, Riccardo; de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (2019ko irailaren 19). "Interstellar Visitors: A Physical Characterization of Comet C/2019 Q4 (Borisov) with OSIRIS at the 10.4 m GTC". ''Research Notes of the AAS''. '''3''' (9): 131. doi:10.3847/2515-5172/ab449c. ISSN 2515-5172.</ref> 388 [[nanometro]]ko igorpenei esker jakin zen kometak zianuroa zuela ([[nitrilo]]a, CN formulakoa), konposatu hori izan ohi da Eguzki-sistemako kometetan aurkitzen den lehena, adibidez, [[Halley kometa|Halleyren]] osaerari buruzko lehen datua izan zen zianuroa zuela jakitea.<ref name=":4" /> Kometa honetan aurkitu ziren izarrarteko gorputz baten lehen gas igorpenak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IAU Electronic Telegram No. 4670|url=https://pdssbn.astro.umd.edu/cbet/2019/4670.html|aldizkaria=pdssbn.astro.umd.edu|sartze-data=2019-11-28}}</ref> [[Karbono|Karbono diatomikoa]] ere detektatu zelakoan daude zientzialariak,<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Theodore|abizena=Kareta|izenburua=Carbon Chain Depletion of 2I/Borisov|abizena2=Andrews|abizena3=Noonan|abizena4=Harris|abizena5=Smith|abizena6=O'Brien|abizena7=Sharkey|abizena8=Reddy|abizena9=Springmann|izena2=Jennifer|izena3=John W.|izena4=Walter M.|izena5=Nathan|izena6=Patrick|izena7=Benjamin N. L.|izena8=Vishnu|izena9=Alessondra|data=2019-10-08|url=http://arxiv.org/abs/1910.03222|aldizkaria=arXiv:1910.03222 [astro-ph]|sartze-data=2019-11-28}}</ref> baina ezin izan da egiaztatu, hala ere, egiaztatuko balitz, CN eta C<sub>2</sub>-ren ratioa 0.3 baino txikiagoa izango litzateke.<ref>{{Erreferentzia|izena=C.|abizena=Opitom|izenburua=2I/Borisov: A C$_2$ depleted interstellar comet|abizena2=Fitzsimmons|abizena3=Jehin|abizena4=Moulane|abizena5=Hainaut|abizena6=Meech|abizena7=Yang|abizena8=Snodgrass|abizena9=Micheli|izena2=A.|izena3=E.|izena4=Y.|izena5=O.|izena6=K. J.|izena7=B.|izena8=C.|izena9=M.|data=2019-10-20|url=http://arxiv.org/abs/1910.09078|aldizkaria=arXiv:1910.09078 [astro-ph]|sartze-data=2019-11-28}}</ref> Ezaugarri hori karbono katea agortuta duten kometa talde batena izan ohi da, kometa horien artean gehienak Jupiter familiakoak dira.<ref name=":5" /> [[Oxigeno|Oxigeno atomikoa]] ere hauteman zen eta horri esker, kometaren [[ur]]aren [[desgasifikazio]]a Eguzki-sistemako beste kometenaren antzekoa zela ondorioztatu zuten behatzaileek.<ref>{{Erreferentzia|izena=Michelle|abizena=Starr|izenburua=That Interstellar Comet Is Carrying Water From Beyond Our Solar System|hizkuntza=en-gb|url=https://www.sciencealert.com/interstellar-comet-2i-borisov-is-carrying-a-heap-of-water|aldizkaria=ScienceAlert|sartze-data=2019-11-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Adam J.|abizena=McKay|izenburua=Detection of a Water Tracer in Interstellar Comet 2I/Borisov|abizena2=Cochran|abizena3=Russo|abizena4=DiSanti|izena2=Anita L.|izena3=Neil Dello|izena4=Michael|data=2019-10-28|url=http://arxiv.org/abs/1910.12785|aldizkaria=arXiv:1910.12785 [astro-ph]|sartze-data=2019-11-28}}</ref>

Kometa asko hurbilduko da Eguzkira, zehazki, beregandik 2 UAra kokatuko da eta distantzia horretan kometa ugari desintegratzen dira. Kometa bat desintegratzeko probabilitatea, hein handi batean, haren nukleoaren araberakoa da; Guzik-en taldeak probabilitate hori %10ekoa dela adierazi zuen, aurrez aipatutako kalkuluen bidez.<ref name=":2" /> Jewitt eta Luuk aldiz, 2I/Borisov kometa [[C/2019 J2]] kometarekin alderatu zuten, azken honek antzeko tamaina zuen eta 2019ko maiatzean desintegratu zen Eguzkiarengandik 1.9 UAra igarotzean.<ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Jewitt|izenburua=Disintegrating In-Bound Long-Period Comet C/2019 J2|orrialdeak=L28|abizena2=Luu|izena2=Jane|data=2019-09-24|url=http://arxiv.org/abs/1909.01964|aldizkaria=The Astrophysical Journal|alea=2|zenbakia=883|issn=2041-8213|doi=10.3847/2041-8213/ab4135|sartze-data=2019-11-28}}</ref><ref name=":3" /> 2I/Borisov desintegratzen bada, baliteke 'Oumuamuaren antzeko hondar-argizagi inaktibo bat eratzea.<ref name=":3" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Zdenek|abizena=Sekanina|izenburua=1I/`Oumuamua and the Problem of Survival of Oort Cloud Comets Near the Sun|data=2019-03-14|url=http://arxiv.org/abs/1903.06300|aldizkaria=arXiv:1903.06300 [astro-ph]|sartze-data=2019-11-28}}</ref>

=== Ibilbidea ===
[[Fitxategi:Sky plot 13.png|thumb|294x294px|Zeruan zehar izan duen eta izango duen ibilbidea, koordenatu zilindrikoetan. Goian eskuinean aurreaurkikuntza eta 2I/Borisoven etorrera ageri dira, erdi inguruan perihelioa ikus dezakegu.]]
Lurretik ikusita, kometa [[Ipar hemisferio|iparraldeko zeruan]] ikus zitekeen irailetik azaro erdialdera bitarte. Plano ekliptikoa urriaren 26an gurutzatu zuen [[Regulus (izarra)|Regulus]] izarretik hurbil eta [[zeru-ekuatore]]a 2019ko azaroaren 13an zeharkatu zuen, hala, [[Hego hemisferio|hegoaldeko zeruan]] sartuz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Comet 2I Borisov|url=https://spaceweathergallery.com/indiv_upload.php?upload_id=157027|aldizkaria=spaceweathergallery.com|sartze-data=2019-11-28}}</ref> 2019ko abenduaren 8an kometa [[perihelio]]ra helduko da (Eguzkitik gertuen egongo den unea)<ref name=":6" /> eta [[asteroide gerrikoa]]ren barne mugatik hurbil kokatuko da.<ref group="oh">2I/Borisov kometa [[Marte]]ren orbitatik haratago helduko da periheliora, 2.01 UA-ko distantzian. Eremu hori 2.06 UA-ra dagoen 4:1 [[Kirkwooden hutsuneak|Kirkwooden hutsunearen]] barnean kokaturik dago. </ref> Abenduaren bukaeran Lurretik gertuen egongo den kokalekura iritsiko da, guregandik 1.9 UA-ra kokatuko da, eta 80º inguruko eguzki-elongazioa edukiko du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pseudo-MPEC for 0002I|url=https://www.projectpluto.com/temp/gb00234.htm#elements|aldizkaria=www.projectpluto.com|sartze-data=2019-11-28}}</ref> Atzerriko kometaren 44º-ko makurdura orbitala dela eta, ezingo da arriskutsuki hurbildu planetengana. 2i/Borisov [[Cassiopeia (konstelazioa)|Kasiopearen]] norabidetik sartu zen gure Eguzki-sistemara, [[Perseus (konstelazioa)|Pertseo konstelazioarekin]] muga egiten duen puntu batetik. Norabide horrengatik badakigu kometa galaxia-planoan eratu zela eta ez galaxia-ziskuan.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izenburua=FAQ for gb00234 = C/2019 Q4 = 2I (Borisov)|url=https://projectpluto.com/temp/2i.htm|aldizkaria=projectpluto.com|sartze-data=2019-11-28}}</ref> Eguzki-sistema [[Telescopium (konstelazioa)|Teleskopioaren konstelazioak]] markatzen duen norabidetik utziko du, lehenago desintegratzen ez bada.<ref name=":7" /> [[Izarrarteko espazio]]an 2I/Borisov kometak 9000 urte inguru beharko ditu [[argi-urte]] bat urruntzeko Eguzkiarengandik.<ref group="oh">[[Argiaren abiadura|299.792,458 km/s]]; 32.2 km/s = 9310 aldiz argiaren abiadura baino motelago. </ref> Jakina da duela milioi bat urte inguru 2I/Borisov kometa [[Kruger 60]] [[planeta-sistema]]tik 5.7 argi-urtera igaro zela, [[abiadura]] oso motelean, 3.4 km/s-koan, hain zuzen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Piotr A.|abizena=Dybczyński|izenburua=Kruger 60 as a home system for 2I/Borisov -- a case study|abizena2=Królikowska|abizena3=Wysoczańska|izena2=Małgorzata|izena3=Rita|data=2019-09-24|url=http://arxiv.org/abs/1909.10952|aldizkaria=arXiv:1909.10952 [astro-ph]|sartze-data=2019-11-28}}</ref>

2I/Borisov-en ibilbidea oso hiperbolikoa da, hori dela eta, haren orbita-eszentrikotasuna 3.3 eta 3.4 artekoa da.<ref name=":6" /><ref name=":8" /><ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=IAU Minor Planet Center|url=https://minorplanetcenter.net/db_search/show_object?object_id=2I|aldizkaria=minorplanetcenter.net|sartze-data=2019-11-28}}</ref> Eszentrikotasun hori gaur arte aurkitu direnen artean altuenetakoa da, izan ere, orbita [[Heliozentrismo|heliozentrikoak]] dituzten hirurehun gorputz baino gehiago aurkitu dira gure Eguzki-sisteman, baina denek ere 1eko eszentrikotasuna dute gehienez eta ʻOumuamuak gutxi gorabehera 1.2koa zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=JPL Small-Body Database Search Engine|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb_query.cgi?obj_group=all;obj_kind=all;obj_numbered=all;OBJ_field=0;ORB_field=0;c1_group=ORB;c1_item=Bg;c1_op=%3E;c1_value=1;table_format=HTML;max_rows=100;format_option=comp;c_fields=AcBgBiBjBhBqCiCk;.cgifields=format_option;.cgifields=ast_orbit_class;.cgifields=table_format;.cgifields=obj_kind;.cgifields=obj_group;.cgifields=obj_numbered;.cgifields=com_orbit_class&query=1&c_sort=BgD|aldizkaria=ssd.jpl.nasa.gov|sartze-data=2019-11-28}}</ref><ref group="oh">Ibilbide [[Parabola (matematika)|parabolikoa]] duen kometa batek (1eko eszentrikotasunarekin) Eguzki-sistematik irten beharko luke sartu den norabide berean, hau da, 180º-ko itzuli bat emango luke. 2I/Borisov kometak ordea, eszentrikotasun handiagoa du eta hortaz, bere ibilbidea irekiagoa izango da; Eguzki-sistematik ateratzean, 34º-tan aldatuko da aurretik zuen norabidea. </ref> Izarrarteko kometa honen abiadura hiperbolikoa ere oso altua da, 32 km/s-koa gutxi gorabehera, horregatik, ziurtzat jotzen da haren izarrarteko jatorria, perturbazioen bidez azal daitekeen abiadura maximoa erraz gainditzen duelako.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ethan|abizena=Siegel|izenburua=Ask Ethan: Why Don’t Comets Orbit The Same Way Planets Do?|hizkuntza=en|data=2017-12-16|url=https://medium.com/starts-with-a-bang/ask-ethan-why-dont-comets-orbit-the-same-way-planets-do-75872f5d5ec0|aldizkaria=Medium|sartze-data=2019-11-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=ATel #13100: Interstellar Comet gb00234|url=http://www.astronomerstelegram.org/?read=13100|aldizkaria=ATel|sartze-data=2019-11-28}}</ref> Alderaketa gisa balio dezake [[Voyager 1]] zundaren aldentze abiadurak: 16.9 km/s, hau da, 3.47 UA/urte.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Voyager - Fast Facts|hizkuntza=en|url=https://voyager.jpl.nasa.gov/frequently-asked-questions/fast-facts/|aldizkaria=voyager.jpl.nasa.gov|sartze-data=2019-11-28}}</ref> 2I/Borisovek ʻOumuamuak baino eszentrikotasun handiagoa du, aztergai dugun kometak abiadura azkarragoa duelako eta perihelioa urrunago izango duelako. Distantzia honi esker, izarrarteko kometak ez du Eguzkiaren [[Grabitazio|eragin grabitazional]] handirik jasotzen eta horregatik, Eguzki-sisteman izango duen ibilbidea ez da hain baldintzatuta ageri.<ref name=":7" /> Izan ere, zenbat eta gehiago hurbildu Eguzkiarengana, orduan eta eraldaketa gehiago pairatuko ditu kanpoko argizagiaren orbitak.
{{irudi multzo
| align             = center
| direction         = horizontal
| header            = 2I/Borisov: Ibilbidearen diagramak
| header_align      = center

| image1            = A comparison of two interstellar objects passing through our solar system.gif
| width1            = 281
| caption1          = 2I/Borisov-en (horiz) eta 'Oumuamuaren (gorriz) ibilbidea erakusten dituen animazioa.
| caption_align1    = center

| image2            = Interstellar visitors.jpg
| width2            = 237
| caption2          = Zehaztapenekoa: Borisov-ek (horiz) ekliptika gurutzatzen du Jupiter (arrosa) eta Marteren (laranja) orbiten artetik.
| caption_align2    = center

| image3            = Comet-2I-Borisov-Orbit-JPL.png
| width3            = 375
| caption3          = Borisov-en ibilbidea eta posizioa (zuriz) 2019ko urriaren 13an.
| caption_align3    = center
}}

== Oharrak ==
{{Erreferentzia zerrenda|taldea=oh}}

== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}

== Ikus, gainera ==

* [[1I/ʻOumuamua|1I/`Oumuamua]]

== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}

[[Kategoria:Objektu astronomiko bitxiak]]
[[Kategoria:Izarrarteko gorputzak]]
[[Kategoria:Kometa hiperbolikoak]]