Biot-Savarten legea-en iturria ikusi

'''Biot-Savarten legea'''k ([[1820]]) [[intentsitate elektriko|korronte]] estatikoek sortutako [[eremu magnetiko]]ak zehazten ditu.

[[Jean Baptiste Biot]] (1774-1862) eta [[Félix Savart]] (1791-1841) fisikari frantsesen omenez izendatu zen.

Korronte elektriko konstante batek sortzen duen eremu magnetikoa kalkulatzeko balio du. Sortutako eremu magnetikoa korronte elektrikoaren intentsitate, norabide, luzera eta hurbiltasunarekin erlazionatzen du. 

[[Magnetostatika]]ko oinarrizko legeetako bat da, Lege honek Coulomben legeak elektrostatikan betetzen duenaren antzeko eginkizuna betetzen du  magnetostatikan.

== Deskribapena ==
[[Fitxategi:Biot-Savarten legearen diagrama.png|alt=Biot-Savarten legearen adierazpen analitikoan agertzen diren ikur eta sinboloen esanahiak.|thumb|Biot-Savarten legearen adierazpen analitikoan agertzen diren ikur eta sinboloen esanahiak.]]
Irudian i intentsitateko korrontea daroan zirkuitu filiforme bat agertzen da. Zirkuitua erabat lineala dela suposatuko dugu. Luzera bere sekzio-azaleraren zeharkako dimentsioak baino askoz handiagoa duen benetako hari eroale baten idealizazioa da, 

Kasu honetan honela idatz daiteke lege honen adierazpen analitikoa:

<math>\mathrm  \vec {dB} = \frac {\mu_0}{4 \pi} \frac {i \mathrm \vec {dl} \times \vec r}{r^3}</math>

i: haritik iragaten den korronte elektrikoaren intentsitatea

<math> \vec {dl}</math>: hariaren luzerako elementu diferentziala. Norabidea: hariarena / Norantza: intentsitatearena

 <math> \vec {dB}</math> : <math> \vec {dl}</math> elementuak P puntuan sortzen duen eremu magnetikoaren elementu diferentziala.

 <math> \vec {r}</math> : <math> \vec {dl}</math> elementutik P puntura doan bektorea.

<math>\mu_0}{</math>: hutsaren iragazkortasun magnetikoa. <math>\mu_0}{=4\pi\times10^{-7} NA^{-2}</math>

Hari zati finitu batek sortutako eremua kalkulatzeko gainezarmenaren printzipioa erabiliko dugu. Horrela, eremu infinitesimala integratzen lortuko da:

<math>\vec B = \int\limits_{haria}^{} \mathrm \vec {dB}</math>

<math> \mathrm \vec {dB}</math> ordezkatuz eta i berdina dela hariaren puntu guztietan kontuan hartuz,       

<math> \vec B = \frac {\mu_0}{4 \pi} \int\limits_{haria}^{}  \frac {\mathrm i\vec {dl} \times \vec {r}}{r^3}=\frac {\mu_0}{4 \pi}i \int\limits_{haria}^{}  \frac {\mathrm \vec {dl} \times \vec {r}}{r^3}</math>

Integral hau integral bektoriala da. Horregatik maila teorikoan garrantzi handia eduki arren Biot eta Savart-en legea praktikari begira ez da oso erabilgarria, kasu gehienetan integralaren ebazpena zailegia gertatzen baita. Aldiz, sistema simetriko kasu batzutan integrala erraztu daiteke eta legea baliagarria da eremu magnetikoa kalkulatzeko.

== Bibliografia ==
* [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] fisika saila. ''Fisika orokorra''. {{ISBN|84-8438-045-9}}
* Paul M. Fishbane, Stephen Gasiorowicz eta Stephen T. Thornton  '''Fisika zientzialari eta ingeniarientzat'''  ARGITALPEN ZERBITZUA. UPV/EHU (2008)

== Ikus, gainera ==
* [[Jean-Baptiste Biot|Biot, Jean-Baptiste]]
* [[Coulomben legea]]
* [[elektromagnetismo]]
* [[magnetismo]]
* [[magnetostatika]]
* [[Félix Savart|Savart, Félix]]

== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}

[[Kategoria:Aerodinamika]]
[[Kategoria:Elektromagnetismoa]]