Hartzidura ilun-en iturria ikusi

'''Hartzidura iluna''' [[biohidrogeno]]a sortzen duen prozesu bati deritzo, molekula organikoak katabolizatzerakoan. [[Fotohartzidura]]ren aldean (biohidrogenoa ere sortzen duena), hartzidura iluna [[argi]]rik gabe ere buru daiteke. [[Oxigeno]]rik gabeko prozesua da <ref> Sołowski, Gaweł; Pastuszak, Krzysztof [https://www.cell.com/heliyon/fulltext/S2405-8440(21)01793-X Modelling of dark fermentation of glucose and sour cabbage] Heliyon, 7, 8, 01-08-2021 </ref>

Hartzidura iluna, ikuspuntu biokimiko batetik, ez da hartzidura zehatz bat, [[hartzidura butiriko]], [[Hartzidura azetiko|azetiko]] edo [[Hartzidura laktiko|laktiko]]a bezalakoa. Kontzeptu horrek produktu baten sorrerari lotuta dago: argirik gabe [[hidrogeno]]a sortzeko gaitasuna duen edozein hartzidura motari hartzidura ilun deitzen zaio. 

Prozesu biokimiko hau [[bakterio]] batzuek egiten dute. [[Clostridium]], [[Desulfovibrio]] eta [[enterobakterio]] batzuk dira garrantzitsuenak. Bakterio horiek funtsezko [[entzima]] bat dute, [[Hidrogenasa|hidrogenasa]] izenekoa, substratu organikoen [[Erredox erreakzio|oxidazio]]an sortzen diren [[elektroi]]ak protoi askeekin elkartzen dituena, H<sub>2</sub> sortuz. Hidrogenasak oxigenorik gabe funtzionatzen du, oxigenoaren presentziak entzima inaktibatzen baitu.

[[Hidrogeno berde]]aren sorrera [[erregai fosil]]ak erabili gabe da gaur egungo erronka teknologiko handienetariko bat [[klima aldaketa]]ri aurre egiteko <ref> [https://geniabioenergy.com/dark-fermentation-para-gases-renovables/ Dark fermentation para producir gases renovables] Genia bioenergy </ref>. Horregatik, biohidrogenoaren sorrera hartzidura ilunaren bidez [[biomasa]] edo hondakin organikoak erabiliz substratu gisa aukera oso interesgarria da, azken urteotan sakon ikertzen ari dena.

Biohidrogenoa sor daiteke, besteak beste, hondakin-uren araztegietan. Hondakin-uren osagai organikoak dira kasu honetan biohidrogenoaren ekoizpenerako behar diren substratuak. [[Hondakin-uren tratamendu]]aren fase batean sortzen diren lohiak bioerreaktore handietan tratatu egiten dira. Hor, lehen aipatutako mikrobioek H<sub>2</sub> sortzen dute hartzidurak burutzerakoan. Gero, sortutako H<sub>2</sub> hori beste mikrobio batzuek ([[Archaea metanogenoak|arkeo metanogeno]]ek) erabiltzen dute metano asko duen [[biogas]]a sortzeko. Biohidrogenoa sortzeko prozesu industrialetan, arkeo metanogeno horien jarduera saihestu egin behar da, sortutako H<sub>2</sub> desagetu ez dadin <ref> Garrido Romero, M. [https://www.upo.es/cms1/export/sites/upo/moleqla/documentos/Numero38/Destacado-1.pdf Biocombustibles y producción de biohidrógeno] </ref>. Horrek esan nahi du sortutako biohidrogenoa banandu eta metatu behar dela arkeo metanogenoek erabili aurretik.

Hondakin organikoen edo biomasaren hartzidura iluna biohidrogenoa sortzeko ekuazio kimiko honen bidez adieraz daiteke:

: <chem>C6H12O6 + 2 H2O -> 2 CH3-COOH  + 2 CO2 + 4 H2</chem>

Edo ekuazio honen bidez ere ([[hartzidura butiriko]]a):

: <chem>C6H12O6 -> CH3-CH2-CH2-COOH  + 2 CO2 + 2 H2</chem>

== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}

== Kanpo estekak ==

{{autoritate kontrola}}

[[Kategoria: Hartzidurak]]
[[Kategoria:Katalisia]]