Fitol

Txantiloi:Konposatu kimiko infotaula Fitola E bitamina eta K bitamina sintetizatzeko erabiltzen den molekula bitartekaria da. Landare berdeen klorofilan ere agertzen da, ester bihurtuta. Mutur batean daukan hidroxilo taldeari esker molekula anfipatikoa da.

Egitura kimikoa

Fitola ziklikoa ez den diterpenoa da, alkohol sail bat duena ($\mathrm{C}{\phantom{A}}_{20}\mathrm{H}{\phantom{A}}_{39}\mathrm{O}\mathrm{H}$). 4 talde isopreno polimerizatu ditu eta itxura aldetik olio koloregabe bat da.

Erabilerak

Biosferan dagoen isoprenoide azikliko ugariena denez, ingurune urtarretan traza biogeokimikoak aztertzeko erabiltzen da.

Ekoizpen industriala ere garrantzitsua da eta lurrin, kosmetiko, txanpu, xaboi eta detergenteen osagaia izan ohi da.

Refsum gaixotasuna

Fitola oxidatzerakoan azido fitanikoa eratzen da, hau hausnarkarien hesteetan gertatzen da eta azido fitanikoa beren koipetan gordeta gelditzen da. Gizakiak jan eta kopuru handitan gorputzean pilatzen bada Refsum gaixotasuna sor daiteke. Gaixotasun honen sintomak polineuropatia periferikoa, zerebeloaren ataxia, retinosi pigmentarioa, anosmia eta gorraizea dira.