Txikipedia:Eskala (kartografia)

Zenbakizko eskala.

Eskala grafikoa

Mapetan errealitatea irudikatzen denean, maparen neurrira egokitu behar izaten da irudikatzen den lurraldearen zabalera. Eta, noski, maparen neurria errealitatea baino txikiagoa da beti. Eskala deitzen zaio, beraz, lurraldeak errealitatean duen zabaleraren eta mapan duen tamainaren arteko proportzioari.

Mapa askotan zehaztuta egoten da eskala hori; bi modu erabiltzen dira horretarako:

• Zenbakizko eskala: Txantiloi:Txp baten itxura du. Goiko zenbakiak (zenbakitzaileak) mapako neurri-unitatea adierazten du, eta behekoak (izendatzaileak), berriz, errealitateak duen neurria. Adibidez, $\frac{1}{100.000}$ eskalan, mapako zentimetro bakoitza errealitatean 100.000 cm direla esaten da. Beste modu batzuetara ere ager daiteke eskala hau: 1/100.000 eta 1:100.000.

• Eskala grafikoa: zati zuri-beltzak dituen barra bat izaten da; zati horiek 1 cm izaten dute mapan, eta haietako bakoitzaren bukaeran agertzen diren zenbakiek, normalean, tarte horiek errealitatean zenbat kilometro diren adierazten dute.

Zenbat eta handiagoa izan eskala, orduan eta txikiagoa da zatikiaren izendatzailea. Horrek esan nahi du $\frac{1}{10.000}$ eskala handiagoa dela $\frac{1}{100.000}$ eskala baino. Eskala handia, bestalde, mapako lekuak zehaztasun gehiagoz ikusteko erabiltzen dira eta, beraz, mapak irudikatzen duen lurraldea txikia izaten da. Beste era batera esanda, hiri bateko mapa eskala handian eginda egongo da, eta herrialde oso bateko mapa, berriz, eskala txikian. Adibidez, mapa batean Gasteiz osoa ikusi ahal izateko, aski izan daiteke $\frac{1}{50.000}$ eskala; Euskal Autonomia Erkidegoa ikusi ahal izateko, aldiz, gutxienez $\frac{1}{100.000}$ eskala behar izaten da.