Propanal

Propanala edo propionaldehidoa konposatu organikoa da CH₃CH₂CHO formulakoa, aldehidoen familiakoa. Likido kolorge eta sukoia, da eta fruta-usin leuna duena. Industria kimikoan asko usatzen da.

Espazioan detektatu izan da propanala izarren hauts-hodeietan eta kometa batzuen gainazalean (67P/Txuriumov-Gerasimenko kometan adibidez).

Sintesia

Propanala industrialki etilenoaren hidroformilazioz prestatzen da.

$\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2=\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2+\mathrm{C}\mathrm{O}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2⟶\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_3\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{H}\mathrm{O}$

Laborategian presta daiteke 1-propanola oxidatuz azido sulfuriko/potasio dikromato nahastearen bidez.

$\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_3\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}\mathrm{H}\stackrel{\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{S}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4/\mathrm{K}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{r}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_7}{\to }\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_3\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{H}\mathrm{O}$

Erabilera

Propanala baliatzen da nagusiki trimetiloletanoa (CH₃C(CH₂OH)₃) prestatzeko formaldehidoarekin erreakzonaraziz. Triol hau tarteko produktu inportantea da erretxina alkidikoen sintesian berniz eta pinturatan erabiltzen direnak besteak beste.

Halaber, propanala zenbait aromatizatzaile sintetizatzeko ere usatzen da, hala nola aldehido zinamikoa.