Big Bangaren denbora-lerro grafikoa

testwikitik
imported>Theklan(r)en berrikusketa, ordua: 10:25, 5 otsaila 2024
(ezb) ←Berrikuspen zaharragoa | Oraingo berrikuspena ikusi (ezb) | Berrikuspen berriagoa→ (ezb)
Nabigaziora joan Bilaketara joan

Honakoa hau Big Bangaren denbora-lerro grafikoa da, zientzialariek Big Bangaren ostean gertatutakoa azaltzeko erabili dituzten teoriekin osatua.

Eskala logaritmikoa dauka 10log10 segundo erabiltzeko ditu, segundoak erabili beharrean.

Denbora-lerroa

<timeline> ImageSize = width:720 height:1000 PlotArea = left:40 right:256 bottom:75 top:75

Colors =

 id:period1  value:rgb(1,1,0.7) # light yellow
 id:period2  value:rgb(0.7,0.7,1) # light blue
 id:events   value:rgb(1,0.7,1) # light purple
 id:era1     Value:yellowgreen
 id:era2     value:lightorange
 id:time1    Value:coral
 id:time2    Value:lavender

DateFormat = yyyy Period = from:-430 till:155 TimeAxis = format:yyyy orientation:vertical # order:reverse does not work ScaleMajor = unit:year increment:10 start:-430 # second ScaleMinor = unit:year increment:2 start:-430

AlignBars = justify

BarData =

 bar:Clock
 bar:Era
 bar:Dummy3
 bar:Periods
 bar:Dummy4
 bar:Events

TextData =

 fontsize:M
 pos:(240,75)
 text:Planck aroa
 pos:(250,50)
 text:Big Bang
 pos:(20,50)
 text:"0: Denbora lineala"
 pos:(10,980)
 text:"Denbora logaritmikoa:"
 text:"10 · log10 segundu"
 pos:(245,950)
 text:"Berrionizazioa"

LineData =

 layer:front
 at:123  frompos:358 tillpos:369   width:0.5  # Matter domination
 points:(369,878)(402,800)  width:0.5
 points:(402,800)(413,800)  width:0.5

PlotData=

 textcolor:black  fontsize:M
 width:53
 bar:Clock  color:events  align:right  shift:(28,3)  mark:(line,teal)
 at:-120 text:"Pikosegundu bat"
 at:-90  text:"Nanosegundu bat"
 at:-60  text:"μsegundu bat"
 at:-30  text:"Milisegundu bat"
 at:0    text:"Segundu bat"
 at:36   text:"Ordu bat"
 at:75   text:"Urte bat"
 at:105  text:"Mila urte" 
 at:135  text:"Milioi bat urte"
 width:53
 bar:Era  mark:(line,white)  align:center  shift:(0,0)
 from:-430  till:135  color:era1  text:"Unibertsoaren hasiera"
 width:53
 bar:Dummy3
 width:158
 bar:Periods  align:center  shift:(0,0)  mark:(line,white)
 from:-430 till:-360 color:period1  text:Bat-egite handiaren aroa
 from:-360 till:-120 color:period2  text:Aro elektroahula
 from:-120 till:-60  color:period1  text:Quark-aroa
 from:-60  till:0 shift:(-40,0) align:left  color:period2  text:Hadroi-aroa
 from: 0   till:23   color:period1  text:Leptoi-aroa
 from: 23   till:131  color:period2  text:Fotoi-aroa
 from:131  till:155  color:period1  text:"Aro Iluna"
 width:53
 bar:Dummy4
 width:53
 mark:(line,purple)  textcolor:black  fontsize:M
 bar:Events  color:events  align:left  shift:(30,-4)
 at:-430 shift:(30,-12) text:"Planck denbora, teorikoki aztertu daitekeen ~denbora unitate minimimoa eta lehenago ~zientziak deskribatu ezin dezakeen denbora. ~Momentu honetan grabitate indarra ~indar elektromagnetikotik bereiztu zen."
 at:-360           text:"Indar bortitza indar elektronuklearretik ~bereiztu zen."
 from:-360 till:-320 align:left shift:(-55,0) color:time1  text:"Inflazio-aroa. Unibertsoa esponentzialki ~hedatu zen, Higgsen Eremua."
 at:-320  shift:(30,4) text:"Inflazioaren osteko berotzean Unibertsoa ~quark eta antiquarkez betetzen da."
 at:-120           text:"Indar ahula elektromagnetikotik ~bereizten da, gaur egun ezagutzen ditugun ~lau indarrak sortuz."
 at:-60            text:"Quarkak hadroien barruan konfinatzen dira"
 at:-30            mark:(line,white) text:"Hidrogeno nukleoen sorrera."
 at:0              text:"Neutrinoek beste partikulekin elkarrekintzak ~eteten dituzte."
 at:23 shift:(30,-11)   text:"Leptoi/anti-leptoi bikoteak deusezten dira"
 from:23  till:31  align:center shift:(0,-4) color:time2  text:"Big Bangeko nukleosintesia"
 at:31 shift:(30,2)  text:"3 - 20 minutu: helio nukleoak osatzen dira"
 from:129 till:131  shift:(-114,-2) color:time1 mark:(line,white) text:"Berkonbinazioa"
  1. at:123 shift:(30,-32) text:"70.000 urte: materiaren dominazioa"
 at:123  mark:(line,white)  shift:(30,-83)  text:"70.000 urte: materiaren dominazioa"
 at:131  text:"379.000 urte: Hidrogeno eta helio nukleoek ~elektroiak hartzen dituzte atomo egonkorrak osatuz. ~Fotoiek ezin dute atomoekin elkarrekintza ~sendorik eduki. Hondoko mikrouhin erradiazioa ~libreki hedatzen da."
 at:140  text:"10-17 milioi urte: Aro bizigarria ematen da"
 at:155  text:"100 milioi urte: Lehen izarraren distira hasi zen."

</timeline>

Kanpo estekak

Txantiloi:Autoritate kontrola