Adiponitrilo

Adiponitriloa konposatu organikoa da (CH₂)₄(CN)₂ formula duena eta dinitriloen familiakoa. Likido kolorge eta piskatsua da. Nylon 66-aren sintesian prekurtsore inportantea da.

Konposatu toxikoa da arnastuta zein irentsita eta arazok sortzen ditu arnas- eta digestio-aparatuetan. Errentzean, azido zianhidrikoa sor dezake, espazio itxietan bereziki.

Sintesia

Adiponitriloa egun butadienoaren hidrozianizioz lortzen da nikela katalizatzaie gisa baliaturik.

$\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2=\mathrm{C}\mathrm{H}\mathrm{C}\mathrm{H}=\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2+2\mathrm{H}\mathrm{C}\mathrm{N}⟶\mathrm{N}\mathrm{C}(\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2){\phantom{A}}_4\mathrm{C}\mathrm{N}$

Erabilera

Produzitzen den ia adiponitrilo guztia hidrogenatu egiten da 1,6-hexanodiamina lortzeko zeina nylon 66a sintetizatzeko usatzen den.

$\mathrm{N}\mathrm{C}(\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2){\phantom{A}}_4\mathrm{C}\mathrm{N}+4\mathrm{H}{\phantom{A}}_2⟶2\mathrm{N}(\mathrm{C}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2){\phantom{A}}_6\mathrm{N}\mathrm{H}{\phantom{A}}_2$