Azido hipobromoso

Azido hipobromosoa (HBrO) azido oso ahul eta ezegonkor bat da, zeinetan bromoak +1 oxidazio-zenbakiarekin jokatzen duen. Normalean disoluzio akuosoetan ekoizten da. Bai biologikoki eta baita ere komertzialki desinfektatzaile gisa jarduteko ekoizten da. Hipobromito gatzak solido gisa isolatzea gutxitan lortu da.

Prestaketa eta ezaugarriak

Bromo molekularra uretara gehituz gero, azido hipobromosoa eta azido bromhidrikoa lortuko dira, dismutazio erreakzio bidez:

$\mathrm{B}\mathrm{r}{\phantom{A}}_2+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}\stackrel{-\rightharpoonup }{\leftharpoondown }\mathrm{H}\mathrm{O}\mathrm{B}\mathrm{r}+\mathrm{H}\mathrm{B}\mathrm{r}$

Naturan, azido hipobromosoa bromoperoxidasek ekoizten dute, zeinak bromoak hidrogeno peroxidoan pairatzen duen oxidazioaren katalizatzaile gisa jarduten duten entzimak diren:

$\mathrm{B}\mathrm{r}{\phantom{A}}^{-}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_2\stackrel{-\rightharpoonup }{\leftharpoondown }\mathrm{H}\mathrm{O}\mathrm{B}\mathrm{r}+\mathrm{O}\mathrm{H}{\phantom{A}}^{-}$

Azido hipobromosoak 8,65eko azidotasun konstantea dauka eta horregatik, 7-ko PHa duen uretan soilik partzialki disoziatzen da. Azidoa bezalaxe, hipobromito gatzak ezegonkorrak dira eta dismutazio motela pairatzen dute dagozkien bromato eta bromuro gatzak ekoizteko:

$3\mathrm{B}\mathrm{r}\mathrm{O}{\phantom{A}}^{-}(\mathrm{a}\mathrm{q})⟶2\mathrm{B}\mathrm{r}{\phantom{A}}^{-}(\mathrm{a}\mathrm{q})+\mathrm{B}\mathrm{r}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3{\phantom{A}}^{-}(\mathrm{a}\mathrm{q})$

Beraien ezaugarri fisiko eta kimikoak beste hipohalitenen antzekoak dira.

Erabilerak

Azido hipobromosoa lixiban, produktu oxidatzaileetan, usain-kengarrietan eta desinfektatzaileetan erabiltzen da, besteak beste. Izan ere, azido honek patogeno ugariren zelulak hiltzeko gaitasuna dauka. Konposatua odol beroko ornodunen organismoetan ekoitzi ohi da, gehienetan eosinofiloei esker, zeinek eosinofili peroxidasa entzima erabiliz burutzen duten ekoizpena. Entzima horrek bromodun konposatuak lehenesten ditu. Bromoa bainuetxeetan eta spa-etan erabiltzen da germizida modura. Bromoa eta haren hipobromito gatzak azido hipobromosoarekin batera baliatuz gero askoz eraginkorragoak izango dira eta desinfekzio-lan handiagoa egingo dute.