Erribosa

Txantiloi:Konposatu kimiko infotaula Erribosa $\mathrm{C}{\phantom{A}}_5\mathrm{H}{\phantom{A}}_{10}\mathrm{O}{\phantom{A}}_5$ formula duen monosakaridoa da, aldehido taldea (CHO) lehenengo karbonoan duena. Bost karbono dituenez pentosa bat da. Zeluletako azido erribonukleikoan dagoen azukrea daTxantiloi:Lur erref. Erribosaren deribatu nagusia Desoxirribosa da, eta honek ADNa osatzen du.

Emil Fischerrek 1891n topatu zuen lehendabizikoz D-erribosa.

Ezaugarriak

Erribosa aldopentosa bat da, muturrean karbonilo talde bat eta ondoren hiru karbono asimetriko dituena. Teorikoki bi enantiomero dituen arren naturan D-Erribosa bakarrik agertzen da.

Ziklatzen denean lau eraztun desberdin era ditzake, α eta β-D-erribofuranosak (eraztun pentagonala) eta α eta β-D-erribopiranosak (eraztun hexagonala). ARN molekulan β-D-erribofuranosa agertzen da, baina monomeroa uretan disolbaturik dagoenean ohikoagoak dira eraztun hexagonalak.

• 
  α-D-erribofuranosa.
• 
  β-D-erribofuranosa.
• 
  α-D-erribopiranosa.
• 
  β-D-erribopiranosa.

Garrantzia biologikoa

Azido erribonukleikoaren oinarrizko azukrea da. β-D-erribofuranosak fosfodiester loturekin elkar lotzen dira, eta karbono anomerikoari aldiz base nitrogenatua lotzen zaio azido nukleikoa eratzeko.

Hainbat birus eta izaki prokariotikok molekula honetan gordetzen dute informazio genetikoa.

Ikus, gainera

• Azido erribonukleikoa