Inositol

Txantiloi:Konposatu kimiko infotaula Inositola edo myo-inositola, garunen eta ugaztunen beste ehun batzuetan ageria den azukre karboxilikoa da, $\mathrm{C}{\phantom{A}}_6\mathrm{H}{\phantom{A}}_{12}\mathrm{O}{\phantom{A}}_6$formula duena.

Sakarosak gozotzen duenaren erdia gozotzen duen azukrezko alkohol bat da  (mahai-gaineko azukrea) eta gizakietan naturalki sortzen da glukosatik abiatuz, giltzurrunek egunero 2g ekoizten dute gutxi gorabehera. Beste zenbait ehunetan ere sintetizatzen da, esaterako, garunean. Garunean sintetizatzen den inositolak garrantzi handia izango du, izan ere, neurotrasmisore eta hormona batzuk beraien hartzaileetara lotzea sustatuko du.Gainera, Myo-Inositola (fosfato gabea) B bitaminatzat hartzen da, B8 bitamina, baina ez da nutriente esentziala izango, gizakiek glukosatik eratu ahal baitute.

Erabilera nutritiboa

Aurretik aipatubezala, Myo-inositola Glukosa-6-fosfatotik (G-6-P) sintetizatu daiteke, bi pausutan. Lehenbizi, G-6-P isomeratu egiten da, inositol-3-fosfato sintasa bidez, myo-inositol 1-fosfato eratuz. Hau, gero, desfosforilizatu egiten da monofosfatasa entzima baten bitartez, myo-inositol librea emateko.

Inositola edo bere fosfatoak eta erlazionatutako lipidoak elikagai askotan ageri dira, batez ere fruitutan (meloia eta laranjan). Landarei dagokionez, inositolaren hexafosfatoak, azido fitikoak edo bere gatzak, fitatatoak, fitato gordailutzat dihardute hazietan, intxaur eta frijoletan, adibidez. Zahi askodun laboreetan ere presente dago azido fitikoa. Bestalde, fitatoa ez da bioerabilgarria gizakientzat dietan, digeriezina baita. Hori dela eta, elikagaien prestakuntzetan, askotan fitatoak deskonposatzen dituzte, digerigarriak izateko. Horrez gain, inositola glizerofosfolipido eran agertzen denean, landareen lektinetatik eratorritako substantzia batzuetan aurkitzen den moduan, ondo xurgatzen da eta erlatiboki bioerabilgarria bilakatzen da.

Funtzioak

Inositolak eta bere hainbat mono eta polifosfatok, molekula seinalizatzaile eta bigarren mezulari diren molekula desberdinen oinarrizko egituran hartzen dute parte. Hainbat funtzio biologikoetan daude inplikatuak:

Seinale transdukzioa (intsulina)

Inositola lipido buruen talde bat bezala ere ezagutzen da. Hauek fosforilatuak izan daitezke 8 potentzial fosfatidilnositol fosforilatuak sortzeko, zelula eukariotoen mintzaren zati direla. Hauek, mintzeko seinalizazio lipidikora lotuak, funtzio oso garrantzitsuak ditu biologiaren ikuspegitik, seinale trasdukzioa bezalakoak. Honetaz aparte, lipidoen ilaretatik solugarria izan daiteke fosfolipasen bidez. Honek IP3 garraiatzen du eta hemendik IP4, IP5 eta IP6 sortuko dira. Horiek fosforilatuz gero IP7 eta IP8 sortuko dira. IP7-a intsulinaren seinalizazioaren bitartekari garrantzitsuenetako bat da.

Kaltzioaren kontzentrazioaren kontrola zelula barnean

IP3-ren errezeptoreek (IP3R) Ca2+ kanal talde bat osatzen dute, zelula barruan biltegiratutako Ca2+-aren mobilizazioa gauzatzen dutenak. Ca2+ erretikulu endoplasmatikoan gordetzen da, eta IP3R-k estekatzaile moduan egiten du kanaletatik erretikulu endoplasmatikoraino.

Lipidoaren banakapena eta kolesterolaren erredukzioa odolean

B konplexuko beste bitaminekin hartzen denean, inositolak gibelari lipidoak deskonposatzen laguntzen dio. Kolinarekin hartzen denean, lektizina sortzen da (lipido saponifikagarri eta emultsionatzailea), eta honek lipidoen kontra egiten du. Gainera, eragile lipolitikoa da, pisu galera dagoen bitartean lipidoa birbanatzen du.

Gene espresioa

Espresio genikoaren erregulazioa fase desberdinetan inositido isomero desberdinen bidez burutzen da. Inositol polifosfatok transkripzioan, kromatinaren erremodelazioan, mRNA, edizioan eta mRNA-ren esportazioan laguntzen du.

Gomendioak

Ez dago zehaztua gomendio nutrizional minimoa zein den, espezializatuek gomendio desberdinak eman dituzte. Hau pertsonaren araberakoa da baina dosis optimoa eguneko 50 eta 500 mg artean dago. Inositola hartzea hainbat gaixotasunen aurrean gomendatzen da, beraz zehaztuak dauden dosiak gaixotasunaren araberakoak izango dira. Gehiegi hartuz gero beherakoak kausa ditzake.

Erlazionatutako gaixotasunak

Inositolaren gabezia mekanismo desberdin ugariren ondorioz sor daiteke; sarrera murriztua, katabolismo eta kanporaketaren areagotzea, biosintesiaren gutxiagotzea eta heste eta zelulako kontsumoaren inhibizioarengatik adibidez, eta gabezia honek, gizakiaren egoera patologiko batzuetan eragin dezake. Bestetik, myo, inositola duten hainbat konposatuen aurrekaria da, eta honek, paper garrantzitsuak ditu seinaleen transdukzioan, mintz biogenesian, besikula garraioan eta kromatinaren erremodelazioan. Hemen, myo bideko zenbait anomalia, glukosaren metabolismoko hainbat anomaliekin erlazionatu dira.

Inositolaren agortzearen hipotesisa lehenengoz proposatu zenetik, hainbat ikerketa burutu dira, eta gaur egun arte, ikerketa gehienek inositolaren agortzea eta honen ondorioak fosfoinositidoaren zikloarekin erlazionatu dituzte. Hala ere, inositola fosfolipidoen sintesian eragiten duen seinalizazio intrazelularraren funtsezko osagai bat da. Horrez gain, inositolaren sintesiaren inhibizioak funtsezko bideen ehundaka geneen espresioaren aldaketa eragingo luke.

Iturriak

Inositola elikagai desberdinetan aurki dezakegu modu naturalean, nahiz eta konposizio taula guztiek ez duten lezitina, forma bioerabilgarria, eta erabilgarria ez den fitato aleen arteko bereizketarik egiten. Inositol kontzentrazio handiena duten elikagaietan (bere osagaiak ere kontuan hartuz) aurkitzen ditugu frutak, lekak, zerealak eta intxaurrak. Gainera, lekak, intxaurrak eta zerealak fitato eduki altua azaltzen dute. Barazkien artean, kontzentrazio altuenak ilar eta babarrunetan aurkitzen ditugu, eta aitzitik, iturri okerrenak hostodun barazkiak izango dira